W związku z tym, że październik stanowi w wielu krajach na świecie miesiąc zwiększania poziomu świadomości w zakresie cyberbezpieczeństwa i przemocy domowej, firma Kaspersky połączyła siły z pozostałymi członkami koalicji na rzecz walki ze stalkerware w celu przekazania policji wiedzy przydatnej w śledztwach dotyczących stalkingu cyfrowego.

Na początku tego tygodnia trzech członków koalicji - firma Kaspersky, mieszcząca się w Stanach Zjednoczonych sieć National Network to End Domestic Violence (NNEDV) oraz Wesnet, australijska krajowa organizacja koordynująca służby przeciwdziałania przemocy domowej - zorganizowało wraz z Interpolem dwie sesje szkolenia online poświęcone problemom stalkingu cyfrowego oraz przemocy domowej. Celem szkolenia online, które liczyło ponad 210 uczestników, było wzmocnienie rozwoju zdolności organów ścigania w zakresie wsparcia ofiar zgłaszających się po pomoc oraz pociągania sprawców do odpowiedzialności.

Stalkerware umożliwia potajemne szpiegowanie prywatnego życia innej osoby za pomocą urządzenia mobilnego. Tego rodzaju oprogramowanie jest komercyjnie dostępne i zapewnia dostęp do szeregu danych osobowych, takich jak lokalizacja urządzenia, historia przeglądarki, wiadomości tekstowe, rozmowy za pośrednictwem mediów społecznościowych, zdjęcia itd. Jednak stalkerware to nie tylko kwestia naruszenia prywatności, ale też kolejna forma przemocy cyfrowej i domowej.

Stalking to znane zagrożenie wiążące się ze zwiększonym prawdopodobieństwem krzywdy, która może się skończyć nawet śmiercią. Z naszego badania przeprowadzonego w Australii wśród personelu mającego bezpośredni kontakt z ofiarami przemocy domowej wynika, że liczba przypadków śledzenia i monitorowania kobiet zwiększyła się o 244 procent w latach 2015-2020, a stalking jest często przeprowadzany z użyciem środków technologicznych. Jest to jedna z najczęstszych form znęcania się współwystępująca z przemocą domową - komentuje Karen Bentley, CEO, Wesnet.

Według raportu firmy Kaspersky, w 2020 r. z oprogramowaniem stalkerware zetknęły się niemal 54 tysiące użytkowników urządzeń mobilnych. Należy zaznaczyć, że dane te dotyczą jedynie użytkowników produktów firmy Kaspersky, dlatego łączna liczba z pewnością jest wyższa. Koalicja na rzecz walki ze stalkerware - która została współzałożona przez firmę Kaspersky w 2019 r. i obecnie liczy ponad 40 aktywnych organizacji przeciwdziałających problemowi związanemu z oprogramowaniem stalkerware - szacuje, że liczba przypadków wykorzystywania tego zagrożenia prawdopodobnie przekracza jeden milion rocznie.

Organy ścigania na całym świecie są świadome problemu stalkingu cyfrowego, potrzebują jednak rozwinąć swoje możliwości prowadzenia dochodzeń dotyczących stalkerware. Oprogramowanie to ukrywa się i dla bezpieczeństwa ofiar prace dochodzeniowe powinny być przeprowadzane w sposób ostrożny. Sesje online zorganizowane wspólnie z firmami Kaspersky, NNEDV oraz Wesnet oferowały przydatne porady dla naszych państw członkowskich. Interpol zobowiązał się do stałej współpracy z koalicją na rzecz walki ze stalkerware w celu promowania szkolenia wśród organów ścigania na całym świecie oraz podnoszenia świadomości tego problemu - wyjaśnia Pei Ling Lee, pełniąca obowiązki dyrektora ds. cyberstrategii i rozwoju, Interpol.

W każdej sesji szkolenia online eksperci z firmy Kaspersky przekazywali wiedzę techniczną dotyczącą tego, czym jest stalkerware i w jaki sposób takie oprogramowanie jest instalowane na urządzeniach ofiar. Przedstawiciele organów ścigania poznali również różne metody wykrywania oprogramowania stalkerware w sposób bezpieczny dla ofiary. Istotnym elementem szkolenia było wprowadzenie do pracy z TinyCheck, bezpłatnym narzędziem do walki z oprogramowaniem stalkerware opracowanym przez eksperta z firmy Kaspersky, które umożliwia użytkownikowi przeskanowanie urządzenia w celu wykrycia stalkerware bez wiedzy osoby, która je zainstalowała.

Cieszymy się, że możemy współpracować z organami ścigania, dzieląc się naszą wiedzą na temat zagrożenia stalkerware. Jednak sama wiedza o zagrożeniu nie pomoże w wyeliminowaniu go. Dlatego przekazujemy również zainteresowanym organom kilka rozwiązań, w tym TinyCheck - przydatne narzędzie open source, które w razie podejrzeń umożliwia bezpieczne wykrycie stalkerware. Mamy nadzieję, że TinyCheck stanie się standardowym narzędziem, które pomoże organizacjom zajmującym się wspieraniem ofiar oraz organom ścigania łatwo potwierdzić zainstalowanie oprogramowania stalkerware na urządzeniu - powiedział David Emm, główny badacz ds. cyberbezpieczeństwa w firmie Kaspersky.

Podczas sesji szkolenia online dwie organizacje pozarządowe mające bezpośredni kontakt z ofiarami przemocy domowej przedstawiły wskazówki, w jaki sposób organy ścigania mogą lepiej wspierać ofiary zgłaszające się po pomoc.

Wykorzystanie technologii do różnych nadużyć jest niezwykle powszechne. Dotrzymanie tempa nieustannie rozwijającej się technologii, która jest stosowana jako broń, może stanowić wyzwanie dla organów ścigania, obrońców i ofiar. Ważne jest, aby osoby pracujące z ofiarami nadużyć wiedziały, w jaki sposób technologia może być wykorzystywana przeciwko takim osobom oraz jak je wspierać. Ofiary powinny mieć możliwość nauczenia się, w jaki sposób mogą zwiększyć swoją prywatność i bezpieczeństwo przy pomocy technologii - podkreśla Erica Olsen, szefowa Safety Net, National Network to End Domestic Violence (NNEDV).

Porady bezpieczeństwa

Eksperci z firmy Kaspersky zalecają następujące postępowanie osobom, które podejrzewają, że na ich urządzeniu może być zainstalowane oprogramowanie stalkerware:

• Jeśli wykryjesz stalkerware na swoim urządzeniu, powstrzymaj się od natychmiastowego usunięcia go, ponieważ sprawca może to zauważyć. Pamiętaj, że taka osoba może stanowić potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa, a w niektórych przypadkach możesz w ten sposób wywołać u niej eskalację przemocy.
• Skontaktuj się z lokalnymi władzami oraz organizacjami wspierającymi ofiary przemocy domowej w celu uzyskania pomocy i planu bezpieczeństwa.
• Zapoznaj się ze szczegółowymi poradami opublikowanymi na oficjalnym blogu firmy Kaspersky - Kaspersky Daily: https://kas.pr/2yq5.
• Stosuj niezawodną cyberochronę, taką jak np. Kaspersky Internet Security for Android, która umożliwia sprawdzenie, czy na Twoim urządzeniu zostało zainstalowane oprogramowanie stalkerware.

Informacje na temat koalicji na rzecz walki ze stalkerware

Koalicja to grupa zajmująca się walką z nadużyciami, stalkingiem oraz nękaniem z użyciem oprogramowania stalkerware. Uruchomiona w listopadzie 2019 r. przez dziesięciu partnerów założycieli - Avira, Electronic Frontier Foundation, European Network for the Work with Perpetrators of Domestic Violence, G DATA Cyber Defense, Kaspersky, Malwarebytes, National Network to End Domestic Violence, NortonLifeLock, Operation Safe Escape oraz WEISSER RING - koalicja stanowi obecnie globalną sieć złożoną z ponad czterdziestu partnerów. Zrzeszająca lokalne i międzynarodowe agencje pomocy ofiarom, jak również firmy zajmujące się bezpieczeństwem IT, koalicja dąży do zaangażowania organizacji z różnych branż we wspólne działanie na rzecz zwalczania bezprawnego zachowania wspomaganego przez oprogramowanie stalkerware oraz do uświadamiania społeczeństwa w zakresie tej istotnej kwestii. Mając na uwadze istotne społeczne znaczenie tego problemu oraz systematyczne pojawianie się nowych wariantów stalkerware, koalicja jest otwarta na nowych partnerów i wzywa do współpracy. Więcej informacji na temat koalicji można uzyskać na oficjalnej stronie stopstalkerware.org.

Informację można wykorzystać dowolnie z zastrzeżeniem podania firmy Kaspersky jako źródła.

Wszystkie informacje prasowe są dostępne na stronie https://www.kaspersky.pl/nowosci.